Hoe de logische niveaus in te zetten?
‘Om zowel zakelijk als persoonlijk makkelijker en sneller te kunnen groeien’.
Dit model helpt je om vooruit te kijken, te evalueren én bij het maken van plannen, het bereiken van doelen, etc. In de praktijk spelen alle niveaus zich gelijktijdig af. De niveaus helpen je om uitkomsten te optimaliseren.
Omschrijving Niveau 4: Waarden….en wat dit je oplevert
Hoe tevreden ben je over je relatie, werk, vriendschap of familie?
Als je cijfers zou geven tussen 1 en 10, waar kom je dan op uit? Durf eerlijk te zijn naar jezelf.
Stel dat je het cijfer 7 niet zou gebruiken, waar kom je dan ook uit? Ben je tevreden met de uitkomst?
Waarom
Waarom doe je zoals je doet en denk je zoals je denkt…?
Waarden vormen (op onbewust niveau) de criteria waarop wij beslissingen nemen. Zij geven de sturing aan je gedrag. Deze maken dat je automatisch iets doet, handelt, zonder jezelf af te vragen waarom je dit eigenlijk doet of denkt.
Dit niveau geeft je inzicht in de dingen die voor jou belangrijk zijn om te ervaren in een bepaalde context, rol of situatie. Naast de motivatie zorgen zij ook achteraf voor een evaluatie over datgene wat we gedaan hebben. Vonden wij dit goed of minder goed, leuk of niet leuk, mooi of niet mooi, gezellig of ongezellig? etc.
Wanneer waarden en overtuigingen verantwoordelijk zijn voor al je gedrag, dan is het toch wel handig om hierover wat meer te weten. Toch?
Wat zijn Waarden en overtuigingen?
Zijn heel belangrijk; ze hebben te maken met onze identiteit en zijn vaak al onbewust gecreëerd door eenvoudigweg te kijken naar hoe onze ouders met elkaar omgaan in onze eerste 7 levensjaren.
- Zijn dié dingen die we belangrijk vinden
- Woorden als; vreugde, voldoening, respect, integriteit, eerlijkheid, zekerheid, rust, vrijheid…
- Zijn die zaken waar we tijd, geld en energie in willen steken.
- Zijn onbewust de drijfveren van iemands fundamentele doel als mens
- Sturen al het menselijke gedrag
- Zijn de wijze waarop we (be)oordelen; (niet)goed, (on)geschikt, (niet) leuk, (niet) mooi, etc.
- Denkt iemand in moeten of mogen?
- Denkt iemand in onmogelijkheden of mogelijkheden?
- Denkt iemand in problemen of oplossingen?
- Denkt iemand in nadelen of voordelen?
- Praat en denk je pessimistisch of optimistisch?
Hoe je invulling geeft aan waarden en Hoe je ze naar buiten brengt….
- Wat drijft iemand en wat triggert iemand?
- Waarden en overtuigingen kunne je veel oplveren maar kunne ook zéér hardnekking zijn.
Waarden bepalen of bedrijven succesvol zijn. Hier wordt véél te weiniog aandacht aan gegeven binnen bedrijven. Competentie management (niveau 3; vaardigheden) is zo’n gevleugelde kreet waar velen het over hebben. Vergeleken met kernwaarden is competentiemanagement m.i. minder bepalend voor het succes van het bedrijf. Uiteindelijk zijn het de waarden die bepalen of we gemotiveerd zijn. Nog sterker…. waarden en overtuigingen maken dat we elkaar te lijf gaan ‘all over the world’. Sterk spul dus, die waarden.
Dergelijke vragen leiden altijd tot jouw ‘self fulfilling prophecy’.
Verschillende contexten van waarden
Familie Werk Geloof Ouder
Partner School Vrienden Woonomgeving
Analyse
Je waarden zijn niet in alle contexten hetzelfde. Interessant dus om voor verschillende contexten je waarden eens op een rijtje te zetten. Haal eens een situatie voor de geest die in jouw optiek niet optimaal of zelfs slecht verliep. Wanneer je het niveau van waarden en overtuigingen analyseert ga je zien wat voor jou belangrijk is. Begrijp je waarom je een situatie als (minder) prettig hebt ervaren, waarom je weg wilt of juist wilt blijven, etc. Met als doel; je prettiger voelen, effectiever of succesvoller zijn. Onderstaande vragen helpen je jouw waarden hiërarchie inzichtelijk te maken:
- Wat is voor jouw in de context… belangrijk om te ervaren?
- Wat moet er …. aanwezig zijn om hier fluitend naar toe te gaan? Wat nog meer?
- Waar moet ….. voor jou aan voldoen om te kunnen en willen blijven?
- Wat heb je te weinig gekregen?
- Wat is er te weinig in deze situatie waardoor het niet prettig voor je is/was?
- Waar zou je meer van moeten krijgen om je juist wél prettig te voelen in deze situatie?
- Wat is er wél in deze situatie waardoor je blijft?
- Wat zou er nog meer moeten gebeuren in deze situatie waardoor je vertrekt?
- Hoe kun je zelf ervoor zorgen dat een volgende situatie meer aan jouw waarden voldoet?
- Hoe kan de ander en de omgeving ervoor zorgen dat situaties aan jouw waarden voldoen?
Inzicht
Wanneer je met dit soort vragen de situatie analyseert zie je dan punten ter verbetering?
Mogelijk kom jezelf ook op andere vragen op ‘waarden en overtuigingsniveau’ als je weer in de film kruipt. Deze inventarisatie geeft je een eerste inzicht in ‘waarom je doet zoals je doet’. Waarden en overtuigingen komen terug in een aantal van onze trainingen.
Volgende Blog
In mijn volgende blog ga ik het 5e niveau verder uitleggen, het niveau van Identiteit. Dit gaat je nog meer inzicht opleveren waarom je soms minder succesvol was dan dat je had gehoopt.
Heerlijk om met elkaar op weg te zijn. Ik hoop je de volgende keer weer te ontmoeten. Op welke wijze dan ook. En weet: Veranderen heeft tijd nodig, doe het in kleine stapjes.
We spreken elkaar weer snel!
Marc Doomernik